Geschiedenis van Abstede
In wat voor omgeving ligt Dierenweide Abstede en hoe zag het er vroeger uit? De dierenweide ligt
net ten zuidoosten van de binnenstad van Utrecht, tussen de Notebomenlaan en de Abstederdijk. Deze
twee wegen bestonden op deze plek al rond het jaar 1100 en waren toen modderige paden van Utrecht naar
het oosten. Dat de wegen zo oud zijn blijkt bijvoorbeeld uit de vondst van een zwaard uit de 10e eeuw
bij de Abstederdijk.
Door de vruchtbare rivierklei van de Kromme Rijn en van haar aftakkingen was Abstede zeer geschikt voor
het verbouwen van groente en fruit. Al vanaf de middeleeuwen stond Abstede dan ook bekend als hoveniersgebied.
Tot in de 20e eeuw heeft dit de omgeving van Abstede sterk bepaald. Het was een landelijk gebied met tuinders
woningen en hier en daar een boerderij.
Als je eens rustig in de buurt rondloopt, kan je nog allerlei sporen uit deze tijd zien. Vooral een wandeling
over een paadje langs de Minstroom van de Abstederdijk naar de Minkade of Zonstraat roept deze vroegere tijden
nog sterk op. Het stroompje kronkelt hier tussen de volkstuinen en de knotwilgen (zie foto's).
Ook zijn er in de hele buurt nog tuinders woningen te vinden en zijn er nog enkele boerderijen, bijvoorbeeld
aan de Zonstraat. De sterke en voortdurende bevolkingsgroei vanaf de 19e eeuw vormde echter een bedreiging voor
dit landelijke deel van Utrecht.
De stad Utrecht groeide na 1850 voor het eerst buiten haar singels. In Abstede werden net als in Wittevrouwen
door particulieren arbeiderswoningen gebouwd binnen het bestaande stratenpatroon. Voormalige tuindersgronden werden
langzaamaan steeds meer bebouwd, zoals bijvoorbeeld voor Sterrenwijk in 1919.
Doordat deze huizen werden gebouwd voor de kleine inkomens veranderde ook het karakter van de wijk. De tuinders
vormden een eigen gemeenschap, sober, hardwerkend en vaak katholiek. Nu raakte de wijk steeds meer bekend als een
volkswijk. Feitelijk woont in Abstede op dit moment echter een interessante doorsnee van de Utrechtse bevolking.
Er zijn namelijk ook straten met veel koopwoningen en kent het een groot studentencomplex, het IBB.
De laatste grootschalige veranderingen in de wijk vonden plaats tussen 1976 en 1982. Dit was de periode van stadsvernieuwing
waarbij de vooroorlogse wijken werden opgeknapt. De huizen in Sterrenwijk en aan de Notebomenlaan werden voor een groot
deel vervangen door nieuwbouw. Dankzij de nieuwe tijdsgeest en actiecomités bleef deze nieuwbouw gelukkig aansluiten bij
de bestaande straten en bouwhoogte. Ook bleef er ruimte voor groen en voor speelplekken.
Het had ook heel anders kunnen lopen. Vanaf de jaren '50 bestonden er namelijk plannen om de auto alle ruimte te geven in
en naar de binnenstad van Utrecht. Vanaf het drukke kruispunt Albatrosstraat-Venuslaan zou ook nog door het huidige buurthuis
Sterrenzicht een grote weg gebouwd zijn richting Notebomenlaan en verder over de Rembrandtkade. Dit had betekend dat er
van de dierenweide geen sprake meer zou zijn!
Nu de weg niet doorging, kon de aangekochte grond gebruikt worden voor extra woningbouw aan nieuwe straten als Abstederhof,
Minhof en de Notebomenhof. In deze periode hebben bewoners ook gezorgd voor het behoud van het mooie gebied rond de Minstroom
(zie hierboven). Het gebied werd gekraakt nadat kwekerij de Minstroom (nu in Overvecht gevestigd) was verhuisd.
Zo heeft Abstede zich in 100 jaar ontwikkeld van een agrarisch gebied naar een gevarieerd gebied dat zijn eigenheid heeft
behouden met diverse sporen uit haar 1000 jaar oude geschiedenis. Door de inzet van bewoners is er ook veel groen gespaard
gebleven en wordt nu ook de dierenweide van een nieuwe toekomst voorzien.
